Skip to main content

Axtam Uralov

U qator horijiy mamlakatlar (Malayziya, Rossiya, Belarusiya, Ozorbayjon, Qozo-g‘iston, Tojikiston)da ilmiy ma’ruzalar qilgan. Uning “Me’moriy shakllarni uyg‘un-lashtirish,  bezash va yorug‘lantirish” nomli  kitobi  Malayziya Islom fanlari universi-teti nashriyotida 2019 yilda ingliz tilida chop etilib,  ushbu universitet o‘quv jara-yoniga tadbiq  qilingan.  U  22 ta monografiya, 10 ta darslik, 14 ta o‘quv qo‘llanma, 250 dan ziyot ilmiy maqolalar, 60 dan ziyot ilmiy tezislarning muallifidir.

A.Uralov SamDAQUda arxitektura va landshaft arxitekturasi yo‘nalishlarida Il-miy maktab yaratgan taniqli olimdir. U 2004 yildan boshlab hozirga qadar arxitektura fanlari bo‘yicha 15 nafar falsafa doktorlari (PhD) va 2 nafar fan doktorlari (DSc)ni tayyorlagan. SamDAQUda Davlat grantiga kiritilgan  3 ta ilmiy – amaliy va ilmiy-texnik loyihalarga  rahbarlik  qilgan  va  ularni  muvaffaqiyatli  tugatgan.

A.Uralov O‘rta Osiyo arxitekturasi nazariyasi va tarixi, arxitektura yodgorliklarini ta’mirlash va tiklash, landshaft arxitekturasi va bog‘-park sa’nati sohalarida  keng qamrovli ilmiy izlanishlar olib borib, ushbu sohalarda Arxitektura fani rivojiga munosib hissa qo‘shgan va  erishgan shaxsiy  yutuqlari  va xalqaro ahamiyatga molik  ilmiy natijalari  bilan boyitgan.

    Xususan, u  Markaziy Osiyo o‘rta asrlar me’morchiligida davolash va shifobaxsh–gigiyenik muassasalar,  o‘rta asrlardagi Sharq bozorlarining savdo binolari, tasavvuf muassasalari, suv va muz ta’minoti inshootlari arxitekturasining shakllanish va ri-vojlanish evolyusiyasini, ularning o‘ziga xos me’moriy-rejaviy yechimlarini, shaharsoz-lik tizimidagi joylashuvini, funksional tarkibini, konstruksiyasi va me’moriy bezaklarini O‘rta Osiyo arxitekturashunoslik fanida to‘liq yoritib bergan va ushbu ja-moat binolari va inshootlarining mukammal me’moriy tipologiyasini yaratgan.

Dunyo xalqlari bog‘–parkchilik san’ati va landshaft arxitekturasi tarixi, o‘t-mishdagi ta’lim-tarbiya va ilm-fan muassasalari arxitekturasi, arxitekturaviy kompo-zisiya, me’moriy uyg‘unlik va shakllar mutanosibligi nazariyasi kabi bir qator yo‘-nalishlarda yangi ilmiy natijalarga erishgan. Masalan, u   Temuriylar va Boburiylar davri bog‘lariga xos “Chorbog‘” uslubining ilmiy nazariy asoslari va uni O‘zbekiston landshaft arxitekturasi amaliyotida qayta tiklash konsepsiyasini yaratgan. Bizgacha saq-lanmagan noyob qator me’moriy obidalarimiz arxitekturasini grafik qayta tiklash  loyihalarini, jumladan,  XVI asr Buxoro me’morining chizmalarida tasvirlangan sar-dobani, Buxoro xoni Subxonqulixonning tibbiy maskani- Madrasai dor ushshifo”sini, Samarqand shahrida XI asr boshida qurilgan ilk madrasa va bemoristonni, shaharning Ohanin darvozasini, Amir Temurning Samarqandda qurgan usti yopiq bozorini, ark-qal’asi va uning devorlari kabi noyob yodgorliklar me’moriy yechimlarining grafik  rekonstruksiyalarini  ishlab chiqqan.